Evropska investiciona banka (EIB) objavila je izveštaj pod nazivom „Digitalizacija u Evropi 2020–2021”, koji obuhvata EIB-ov indeks digitalizacije preduzeća sa rangiranjem zemalja EU i Sjedinjenih Američkih Država u ovom sektoru. Indeks pokazuje da je Evropska unija u 2020. godini u prosjeku zaostajala za SAD tokom prvih restrikcija uvedenih zbog kovida-19. Tokom prošle godine samo 63 posto preduzeća u EU uvelo je bar jednu digitalnu tehnologiju, u poređenju sa 73 posto u SAD. Međutim, nekoliko zemalja EU nadmašilo je SAD, poput Španije, Portugala, Belgije, Švedske, Finske, Holandije i Danske.
Do 2020. godine 37 posto evropskih preduzeća još nije bilo usvojilo neku naprednu digitalnu tehnologiju, u poređenju sa 27 posto u SAD. Sporo usvajanje digitalnih tehnologija prijeti da dugoročno ugrozi konkurentnost evropskih kompanija, budući da digitalna preduzeća ostvaruju bolje rezultate nego nedigitalizovana. Ona više investiraju, inovativnija su, imaju bolje menadžerske prakse, brže rastu i otvaraju bolje plaćena radna mesta. Kod ovakvih firmi veća je vjerovatnoća da će ulagati u rješavanje izazova zelene tranzicije i klimatskih promjena. Dok kompanije u EU generalno zaostaju za američkim u usvajanju i stvaranju novih digitalnih tehnologija, Evropa prednjači u jednoj oblasti – ulaganju u projekte koji kombinuju zelene i digitalne tehnologije.
Pročitajte sažetak izvještaja
Pročitajte kompletan izvještaj
„Pandemija nam je ukazala na prednosti digitalizacije, zbog čega treba da budemo zabrinuti zbog sporog tempa digitalizacije preduzeća EU. Zaostajanje za SAD ne ugrožava samo našu dugoročnu konkurentnost, već slab evropski digitalni sektor također znači da nećemo imati vlasništvo nad sopstvenim podacima”, rekao je potpredsjednik EIB-a Ricardo Mourinho Félix „Povećavanje digitalizacije stoga treba da bude kamen temeljac oporavka. Uz podršku EIB-a kreatori politike EU imaju na raspolaganju efikasan instrument za digitalizaciju na svim nivoima: od investicija u digitalnu infrastrukturu za brz prenos podataka, do podrške novoosnovanim preduzećima i finansiranju malih i srednjih preduzeća i korporacija. Spremni smo da učinimo i više.”
„Da bismo ubrzali tempo digitalizacije, treba da se usredsredimo na tri elementa: ekosistem koji to omogućava, uključujući dostupnost digitalnih vještina, odgovarajuću finansijsku podršku i evropsku viziju za suzbijanje digitalnih razlika koje postoje širom Evropske unije. To mora biti prioritet Evrope,” rekla je Debora Revoltella , glavni ekonomista EIB-a.
„Pored veće diversifikacije finansijskih instrumenata, potrebno je da nastavimo sa radom i u pravcu konkurentnog i integrisanog tržišnog okruženja u EU koje dobro funkcioniše i stimuliše preduzeća da više investiraju u najnaprednije digitalne tehnologije. Također treba da preispitamo propise koji ne dozvoljavaju preduzećima da rastu i dosegnu veličinu potrebnu za uspješno usvajanje digitalnih tehnologija u njihovoj djelatnosti.”
U cjelini posmatrano, udio digitalnih preduzeća u Evropskoj uniji i SAD porastao je u poređenju sa rezultatima prošlogodišnjeg indeksa. Međutim, Evropska unija još uvijek mora da radi na smanjuju digitalnog raskoraka u odnosu na SAD.
Digitalni raskorak između Evropske unije i SAD naročito je velik kada je riječ o malim preduzećima sa manje od 50 zaposlenih. U Evropskoj uniji, 60 posto mikropreduzeća (pet do devet zaposlenih) nije uvelo nikakvu digitalnu tehnologiju, dok je 75 posto većih preduzeća (sa više od 250 zaposlenih) već digitalno. Korelacija između veličine preduzeća i stepena usvajanja digitalnih tehnologija uočljiv je u svim sektorima.
Ključni faktor koji doprinosi sporom usvajanju digitalnih tehnologija u malim preduzećima jeste nedostatak odgovarajućeg skupa vještina za prihvatanje tih novih tehnologija. Iako nedostatak pristupa finansiranju nije glavna prepreka investicijama u Evropskoj uniji, može biti smetnja usvajanju digitalnih tehnologija za mala preduzeća. Mikro, mala i srednja preduzeća oslonac su evropske privrede, jer čine 99 posto svih kompanija i obezbjeđuju više od tri četvrtine zaposlenosti u Evropskoj uniji, u poređenju sa nešto više od 40 posto zaposlenosti u SAD. Shodno tome, razlika u broju malih preduzeća doprinosi digitalnom jazu između dvaju privreda.
Digitalizacija ne mora biti prijetnja
Izveštaj EIB-a pokazuje da su digitalna preduzeća po pravilu produktivnija i imaju veće šanse za izvoz svojih proizvoda i usluga. Naročito su velika digitalna preduzeća produktivnija od nedigitalnih. Ona i izvoze više svojih proizvoda i usluga. Pored toga, studija pokazuje da digitalna preduzeća brže rastu. Kod njih je veća vjerovatnoća da su tokom poslednje tri godine primali nove zaposlene, dok veliki broj nedigitalnih preduzeća (naročito malih) stagnira, kako u Evropskoj uniji, tako i u SAD.
Izvještaj također pokazuje da digitalna preduzeća imaju mogućnost da podrže usvajanje novih vještina. Ona koja usvoje nove digitalne tehnologije obično su profitabilnija i u boljoj poziciji da investiraju u ljudski kapital. Shodno tome, veća je vjerovatnoća da će u digitalne vještine, kao i u okruženje koje pogoduje njihovom sticanju, investirati digitalna preduzeća nego ona koja ne investiraju u digitalnu transformaciju.
Digitalne tehnologije podstiču zelenu tranziciju
Dok SAD jasno imaju veći udio digitalnih preduzeća nego Evropska unija, Evropa prednjači u broju preduzeća koja investiraju u rješavanje pitanja tranzicije i rizika klimatskih promjena ili investiraju u projekte koji u isto vrijeme obuhvataju i klimatsko djelovanje i digitalizaciju.
Evropska unija nadmašuje SAD u pogledu udjela preduzeća koja investiraju i u klimatsko djelovanje i u digitalizaciju (32 posto, u poređenju sa 28 posto). Udio preduzeća koja investiraju samo u klimatsko djelovanje (ali ne i u digitalizaciju) u Evropskoj uniji također je tri puta veći nego u SAD (14 posto u odnosu na pet posto).
Prevazilaženje prepreka digitalnoj transformaciji
Investicije u digitalnu infrastrukturu biće ključ smanjenja digitalne podjele. Digitalna infrastruktura odigrala je kritičnu ulogu tokom pandemije kovida-19. U Evropskoj uniji, 16 posto preduzeća smatra da je raspoloživa digitalna infrastruktura glavna prepreka digitalizaciji (u poređenju sa samo pet posto u SAD), ali ova ocjena se znatno razlikuje u zavisnosti od zemlje članice EU.
Dodatna preporuka studije odnosi se na potrebu podrške platformi koje omogućava stvaranje novih lidera u digitalnim sektorima, istovremeno obezbjeđujući da eko-digitalni inovatori Evrope zadrže svoje vodstvo. To će doprinijeti pomjeranju tehnoloških granica, naročito u primjeni digitalnih tehnologija koje podržavaju investicije u suzbijanje uticaja vremenskih nepogoda, smanjenje emisije ugljenika i podsticanje zelene tranzicije. Podrška mladim preduzećima iziskuje unapređenje propisa o konkurenciji, životnoj sredini i podacima, kao i brzo uvođenje jedinstvenog digitalnog tržišta u Evropskoj uniji.
Sve preporuke i kompletan izvještaj možete pročitati ovdje
