Izgradnja moderne, digitalizovane željezničke mreže, sa direktnim ekspresnim vozovima koji povezuju najznačajnije gradove u regionu će doprinijeti uspostavljanju bolje povezanosti, obezbijediti sigurniji oblik transporta za poslovna i privatna putovanja na Zapadnom Balkanu i doprinijeti održivosti životne sredine. Ova odluka je prepoznata kao osnovni prioritet dokumenta pod nazivom Posvećenost željeznici koji je potpisan od strane ministara saobraćaja u regionu na prvom Željezničkom samitu Zapadnog Balkana koji se održao u Beogradu. Samit je održan u organizaciji Stalnog sekretarijata Transportne zajednice, Evropske investicione banke (EIB) i Evropske banke za obnovu i razvoj (EBRD), a pod okriljem Ministarstva građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture Republike Srbije.
Samit je okupio ministre saobraćaja zemalja Zapadnog Balkana i graničnih zemalja, predstavnike Evropske komisije i profesionalaca iz oblasti željezničkog saobraćaja koji su razgovarali o temi unapređenja regionalne i evropske saobraćajne politike i doprinosa izgradnji digitalizovanih i održivih sistema željezničkog saobraćaja u regionu.
Učesnici su se saglasili i odredili prioritete koji uključuju ponovno uspostavljanje mreže vozova s ciljem bolje povezanosti u regionu i EU, unapređenje procesa digitalizacije sistema željeznica u oblasti razmjene podataka kod prekograničnog prevoza putnika i robe, poboljšanje bezbjednosti pružnih prelaza kao i otvaranje željezničkog tržišta.
„Siguran sam da će prvi Željeznički samit Zapadnog Balkana odigrati ulogu pokretača i uticati na pozitivne promjene u oblasti investicija u željeznički saobraćaj i reformu politika vezanih za željeznicu. To će učiniti da željeznički saobraćaj ponovo postane atraktivan za građane i poslovne ljude u regionu. Ovo se može postići istovremenim radom na dva kolosjeka – kroz usvajanje standarda i izgradnju i poboljšanje postojeće infrastrukture. Drago mi je da vidim da je samit okupio i kreatore politika i predstavnike finansijskih institucija koji zajedno mogu da dovedu do pozitivnih promjena. Imajući u vidu da željeznički saobraćaj ima najmanje štetan uticaj na životnu sredinu, on je odgovoran za izuzetno mali postotak emisija gasova sa efektom staklene bašte i ima veliki potencijal da doprinese ekonomskom napretku cijelog regiona“, izjavio je Matej Zakonjšek, direktor Stalnog sekretarijata Transportne Zajednice.
„Evropska investiciona banka (EIB) rado podržava sve inicijative koje doprinose održivom transportu i modernizaciji željeznice u skladu sa standardima Evropske unije. Pametnija, bezbjednija i digitalizovana željeznica u cijelom regionu će doprinijeti da odgovorimo na probleme životne sredine i pređemo na održivije oblike transporta. Kako bi se postigao ovaj cilj, željezničkom sektoru su neophodne velike investicije i tehnička podrška. EIB će podržati implementaciju Ekonomsko-investicionog plana i pružiti pomoć lokalnim partnerima kako bi pristupili raspoloživim fondovima. Uz svoje više decenijsko prisustvo u regionu i kao lider u oblasti investicija u željeznički saobraćaj, EIB je samo do danas uložila više od pet milijardi eura u transportni sektor.“, izjavila je Ljiljana Pavlova, potpredsjednica EIB za region Zapadnog Balkana.
„EBRD pruža podršku zemljama Zapadnog Balkana u procesu ozelenjavanja svojih privreda i nešto manje od polovine naših investicija je usmjereno ka projektima koji podržavaju zelenu agendu. Obzirom na činjenicu da se svijet okreće zelenijim i odgovornijim oblicima transporta, a uz dostupna finansijska sredstva, ovo je prilika koju zemlje Zapadnog Balkana ne smiju da propuste da investiraju u svoje željeznice. Zajedno sa EU i EIB, mi smo posvećeni pružanju kontinuirane podrške u vidu struktuiranih i priuštivih finansijskih sredstava za razvoj željeznice kao održivog, zelenijeg i bezbjednijeg oblika transporta u zemljama Zapadnog Balkana“, izjavila je Nandita Paršad, direktorka Grupe za održivu energiju, EBRD.
Samit je organizovan da koincidira sa dolaskom voza „Connecting Europe Express“. Osmišljen u okviru Evropske godine željeznice, ovaj voz, koji će proći kroz 26 evropskih zemalja, je doputovao u Beograd 12. septembra odakle će nastaviti svoj put ka Skoplju i dalje.
