Porezna uprava Federacije BiH lani je naplatila javnih prihoda u ukupnom iznosu od 6,40 milijardi KM, za 13,72 posto ili oko 772 miliona KM većem nego u 2021. godini.
Struktura naplaćenih prihoda 2022/2021
Najveći udio (68,77 posto ili 4,40 milijardi KM) u ubranim prihodima imali su doprinosi, čija je naplata povećana za 12,59 posto ili 492,08 miliona KM u odnosu na prethodnu godinu. Na ime doprinosa za penzijsko-invalidsko osiguranje naplaćeno je 2,46 milijardi KM, za zdravstveno osiguranje 1,74 milijarde KM, a za osiguranje od nezaposlenosti 201,14 miliona KM.
Struktura prihoda
Ukupni prihodi od direktnih poreza dostigli su 1,25 milijardi KM (19,54 posto ukupnih prihoda), uz povećanje za 27,95 posto ili 273,17 miliona u odnosu na 2021. godinu. U njihovoj strukturi dominirali su prihodi od poreza na dohodak (567,89 miliona KM, uz rast od 20,91 posto) i poreza na dobit (546,84 miliona KM, uz rast od čak 39,43 posto), dok je poreza na promet nekretnina i prava naplaćeno u iznosu od 93,90 miliona KM, a poreza na imovinu, naslijeđe i poklone u iznosu od 41,63 miliona KM. Istovremeno, federalni poreznici uspjeli su naplatiti i 404.123 KM zaostalih prihoda od ostalih poreza.
U ukupnoj sumi javnih prihoda koje je u prošloj godini ubrala Porezna uprava, veći udio od bilo kojeg pojedinačnog poreza imaju razne takse i naknade, po osnovu kojih su naplaćena 674 miliona KM (10,53 posto ukupnih prihoda). Prihodi od novčanih kazni iznosili su 58,62 miliona KM, od članarina 10,09 miliona KM, a od indirektnih poreza 96.447 KM. Uz to, naplaćeno je i 1,15 miliona KM zaostalog poreza na promet te 4,34 miliona KM ostalih javnih prihoda.
Neplaćeni javni prihodi 2021-2022. po kantonima
| R.br. | Kantoni | januar-decembar
2021. |
januar-decembar
2022. |
index
(jan-dec 22/21) |
razlika u KM | učešće u ukupnoj naplati (%) |
| 1. | Sarajevski | 2.079.644.426 | 2.381.888.797 | 114,53 | 302.244.371 | 37,22 |
| 2. | Tuzlanski | 963.623.286 | 1.101.808.809 | 114,34 | 138.185.523 | 17,21 |
| 3. | Zeničko-dobojski | 720.967.425 | 843.415.389 | 116,98 | 122.447.964 | 13,18 |
| 4. | Hercegovačko-neretvanski | 661.602.876 | 723.131.654 | 109,30 | 61.528.778 | 11,30 |
| 5. | Srednjobosanski | 415.701.203 | 476.764.420 | 114,69 | 61.063.217 | 7,45 |
| 6. | Unsko-sanski | 337.162.361 | 381.470.781 | 113,14 | 44.308.419 | 5,96 |
| 7. | Zapadnohercegovački | 225.465.060 | 241.339.697 | 107,04 | 15.874.637 | 3,77 |
| 8. | Kanton 10 | 105.267.208 | 116.710.657 | 110,87 | 11.443.450 | 1,82 |
| 9. | Bosansko-podrinjski | 62.895.740 | 68.282.276 | 108,56 | 5.386.536 | 1,07 |
| 10. | Posavski | 55.997.184 | 65.524.408 | 117,01 | 9.527.224 | 1,02 |
| UKUPNO | 5.628.326.769 | 6.400.336.890 | 113,72 | 772.010.120 | 100,00 | |
Posmatrano po teritorijalnoj strukturi, naplata javnih prihoda bila je ubjedljivo najefikasnija u Kantonu Sarajevo, gdje je naplaćeno 2,38 milijardi KM (povećanje za 14,53 posto ili 302,24 miliona KM), što čini udio od 37,22 posto ukupne naplate. Slijede Tuzlanski kanton sa naplaćenih 1,10 milijardi KM, Zeničko-dobojski sa 843,31 miliona KM i Hercegovačko-neretvanski sa 723,13 miliona KM. U Srednjobosanskom kantonu naplaćeno je 476,76 miliona KM, Unsko-sanskom 381,47 miliona KM, a Zapadnohercegovačkom 241,34 miliona KM. Na začelju su Kanton 10 sa naplaćenih 116,71 milion KM te Bosanskopodrinjski i Posavski kanton, gdje su federalni poreznici prikupili 68,28 miliona KM, odnosno 65,52 miliona KM.
Prema podacima iz godišnjeg izvještaja o radu Porezne uprave FBiH, fedealni poreznici u prošloj godini izvršili su ukupno 6.742 inspekcijska nadzora, tokom kojih su utvrdili dodatnih obaveza u iznosu od 115.306.384 KM, čime je njihova ukupna suma za period 2016. – 2022. povećana na ukupno 1,43 milijarde KM. Izdato je 3.977 prekršajnih naloga sa izrečenim kaznama ukupne “težine“ od 8.158.251 KM, a paralelno s tim, zbog sumnji u utaju poreza u ukupno procijenjenoj vrijednosti od 8,35 miliona KM, podneseno je 38 krivičnih prijava i obavijesti o počinjenom krivičnom djelu.
| R.br. | OPIS | Broj/Iznos |
| 1. | Broj poreznih obveznika u prinudnoj naplati na dan 31.12.2022. godine | 78.144 |
| 2. | Broj predmeta u prinudnoj naplati na dan 31.12.2022. godine | 144.400 |
| 3. | Saldo duga u postupku prinudne naplate na dan 31.12.2022. godine (KM) | 3.124.970.145 |
| 4. | Iznos naplaćenih dugovanja u postupku prinudne naplate (KM) | 136.845.343 |
| 5. | Broj donesenih rješenja | 51.371 |
| 6. | Broj popisa imovine poreznih obveznika | 58 |
| 7. | Procjena vrijednosti popisane imovine | 137.505.737 |
| 8. | Broj prodaja zaplijenjene imovine poreznih obveznika | 213 |
| 9. | Broj poreznih obveznika kojima je vršena prodaja zaplijenjene imovine | 289 |
| 10. | Vrijednost prodate imovine zaplijenjene u prinudnoj naplati (KM) | 4.035.450 |
| 11. | Broj zaključenih sporazuma o odgođenom plaćanju i plaćanju na rate | 371 |
| 12. | Iznos duga po zaključenim sporazumima (KM) | 99.228.632 |
| 13. | Broj raskinutih sporazuma zbog neplaćanja | 149 |
| 14. | Broj poslatih opomena za neplaćanje | 543 |
| 15. | Iznos dugovanja proglašenih nenaplativim (KM) | 75.169.499 |
| 16. | Iznos otpisane kamate prema Zakonu o visini stope zatezne kamate … (KM) | 12.692.035 |
U 4.751 brzoj kontroli, pak, otkrivena su 264 subjekta koji su radili bez odobrenja te 1.251 neprijavljeni radnik, dok je kod 217 poreznih obveznika utvrđeno da nemaju instaliran fiskalni uređaj, a kod 1.341 da ne evidentiraju promet. Zbog uočenih nepravilnosti, zapečaćena su 574 objekta i izdati prekršajni nalozi u ukupnoj vrijednosti od 6,11 miliona KM.
Kada je riječ o prinudnoj naplati, zaključno s krajem prošle godine tim postupkom kroz 144.400 predmeta bila su obuhvaćena 78.144 porezna obveznika. Saldo duga u postupku prinudne naplate iznosio je 3,12 milijardi KM, dok se iznos tim načinom naplaćenog duga zaustavio na 136,84 miliona KM. Izvršena je prodaja zaplijenjene imovine 289 poreznih dužnika, vrijedne 4,03 miliona KM. S druge strane, potpisan je 371 sporazum o odgođenom plaćanju i plaćanju na rate, koji se odnose na ukupan porezni dug od 99,23 miliona KM, ali ih je 149 raskinuto zbog nepoštivanja od strane dužnika. Nenaplativim su proglašena porezna potraživanja od ukupno 75,17 miliona KM, a dužnicima je otpisano zateznih kamata u zbirnom iznosu od 12,69 miliona KM.
Dugogodišnji trend
Što se tiče dugoročnih trendova naplate javnih prihoda u nadležnosti Porezne uprave FBiH, oni su još od 2014. pozitivni, sa izuzetkom 2020. godine, kada je došlo do pada uzrokovanog prvenstveno pandemijom korona virusa. U poređenju sa 2014. godinom, kada su iznosili 3,80 milijardi KM, ukupno naplaćeni prihodi povećani su za 68,58 posto ili 2,60 milijardi KM. U tom periodu, godišnji iznos naplaćenih direktnih poreza povećan je za 133,25 posto ili 714,47 miliona KM, pri čemu je kod poreza na dobit zabilježeno povećanje za 237,32 posto ili 384,73 miliona KM, poreza na dohodak za 95,36 posto ili 277,20 miliona KM, a porezna napromet nekretnina i prava za 452,85 posto ili 76,91 miliona KM, dok je u slučaju poreza na imovinu, naslijeđe i poklon te zaostalih prihoda od ostalih poreza evidentan pad od 35,60 posto (23 miliona KM), odnosno 77,15 posto (1,36 miliona KM).
Godišnji prihodi po osnovu doprinosa, pak, u odnosu na 2014. su povećani za 59,04 posto ili 1,63 milijarde KM (PIO za 61,89 posto ili 939,86 miliona KM, zdravstveno osiguranje za 55,03 posto ili 618,31 milion KM, osiguranje od nezaposlenosti za 60,29 posto ili 75,66 miliona KM).
Naplata taksi i naknada povećana je 51,39 posto ili 228,81 milion KM, novčanih kazni za 59,75 posto ili 21,93 miliona KM, a članarina za 4,99 posto ili 479.439 KM.
Promet kladionica
Prema podacima Porezne uprave, tokom 2022. godine na području Federacije BiH poslovalo je 12 kladionica, sa 2011 uplatnih mjesta, od kojih su 232 bila privremeno zatvorena. Njihov ukupan godišnji promet iznosio je 1,71 milijardu KM, od čega se 290,11 miliona KM ili 16,94 posto odnosi na sportsko klađenje, a 1,42 milijarde KM ili 83,06 posto na RNG (Random Number Generator – generator nasumičnih brojeva) igre. U vidu neoporezivih dobitaka do 100 KM, kladionice su isplatile 1,26 milijardi KM (RNG – 1,10 milijardi KM, sportsko klađenje – 159,46 miliona KM), dok je ukupan iznos isplaćenih velikih dobitaka dostigao 223,28 miliona KM (RNG – 163,62 miliona KM, sportsko klađenje – 59,66 miliona KM), na osnovu kojih su igrači platili ukupno 22,33 miliona KM poreza, uz 20,94 miliona KM petpostotnih nakanda za klađenje.
Ukupnim iznosom kladioničarskih uplata u prošloj godini prednjačilo je Tuzlanski kanton sa uplaćenih 314,23 miliona KM, kojeg su u stopu pratili Hercegovačko-neretvanski (291,99 miliona KM) i Kanton Sarajevo (272,60 miliona KM). Kladioničari u Srednjobosankom kantonu uplatili su 231,36 miliona KM, u Zeničko-dobojskom 207,55 miliona KM, a u Unsko-sanskom 167,29 miliona KM. Na klađenje je najmanje potrošeno u Kantonu 10 (65,43 miliona KM) te Posavskom (30,16 miliona KM) i Bosanskopodrinjskom kantonu (17,23 miliona KM).
Broj zaposlenih
| KANTON | Na dan 31.12.2020. | Na dan 31.12.2021. | Na dan 31.12.2022. | Razlika
2021–2020. |
Razlika
2022–2021. |
Razlika
2022-2020. |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 (3-2) | 6 (4-3) | 7 (4-2) |
| Sarajevski | 139.259 | 143.366 | 145.828 | 4.107 | 2.462 | 6.569 |
| Tuzlanski | 101.319 | 103.508 | 103.904 | 2.189 | 396 | 2.585 |
| Zeničko-dobojski | 86.247 | 87.186 | 87.142 | 939 | -44 | 895 |
| Hercegovačko-neretvanski | 51.660 | 53.288 | 55.024 | 1.628 | 1.736 | 3.364 |
| Srednjobosanski | 51.665 | 52.520 | 52.204 | 855 | -316 | 539 |
| Unsko-sanski | 37.157 | 38.642 | 38.603 | 1.485 | -39 | 1.446 |
| Zapadnohercegovački | 20.588 | 21.073 | 21.619 | 485 | 546 | 1.031 |
| Kanton 10 | 11.346 | 11.429 | 11.647 | 83 | 218 | 301 |
| Bosansko-podrinjski | 7.459 | 7.614 | 7.553 | 155 | –61 | 94 |
| Posavski | 5.724 | 5.769 | 5.798 | 45 | 29 | 74 |
| Entitet RS | 7.203 | 7.810 | 8.106 | 607 | 296 | 903 |
| Distrikt Brčko | 866 | 829 | 884 | -37 | 55 | 18 |
| UKUPNO | 520.493 | 533.034 | 538.312 | 12.541 | 5.278 | 17.819 |
Prema evidenciji Porezne uprave, broj zaposlenih u Federaciji BiH na kraju 2022. iznosio je 538.312, za 5.278 (jedan posto) više nego u prethodnoj, odnosno za 62.377 (13,1 posto) više nego u referentnoj 2014. godini.
Više od sto hiljada zaposlenih imali su samo Kanton Sarajevo (145.828 uz godišnje povećanje od 2.462) i Tuzlanski kanton (103.904, povećanje za 396), dok manje od 10.000 radnika dolazi iz Bosanskopodrinjskog (7.553) i Posavskog kantona (5.798), s tim što, za razliku od rasta zaposlenosti u Posavini za skromnih, ali ipak pozitivnih 29, Bosansko podrinje bilježi njen pad za 61 osobu.
Negativan trend najizraženiji je u Srednjobosankom kantonu, gdje je broj zaposlenih pao sa 52.520 na 52.204, a u minusu od 44 i 39 radnika su i Zeničko-dobojski (87.142 zaposlenih) te Unsko-sanski kanton (38.603).
S druge strane, rast broja zaposlenih najuočljiviji je u Hercegovačko-neretvanskom (za 1.736, na 55.024), Zapadnohercegovačkom (za 546, na 38.603) i Kantonu 10 (za 218, na 11.647).
U FBiH je zaposleno i 8.106 (povećanje za 296) radnika s prebivalištem u Republici Srpskoj, kao i 884 (povećanje za 55) osobe iz Distrikta Brčko.
