Ukupni profiti vodećih 10 naftnih kompanija listiranih na svjetskim berzama porasli su u prvom tromesečju 2021. godine na više od 46 milijardi dolara.
To su pokazali podaci koje je prikupila agencija Anadolija iz njihovih finansijskih izveštaja objavljenih na tržištima kapitala.
Ovaj rezultat dolazi nakon perioda neuobičajene volatilnosti i problema na tržištu “crnog zlata” 2020. godine, kada su dva glavna tipa nafte, Brent i WTI, kao međunarodne cjenovne reference na ovom tržištu, bilježili historijski najniže vrijednosti, javlja Tanjug.
Prema mjesečnom izvještaju Organizacije zemalja izvoznica nafte (OPEC) iz maja, pandemija COVID-19 i naknadna ograničenja mobilnosti, kao i makroekonomski rizici i globalna geopolitička nestabilnost, doveli su lani do pada potražnje sa 99,76 miliona barela dnevno (bpd) u 2019. godini na 90,05 miliona barela.
Prvi udarac je tržištu nafte zadat u februaru 2020. godine kada je COVID-19 počeo da se širi planetom, primoravajući velike proizvođače, kao i OPEC i njene saveznike, alijansu poznatu kao OPEC+, da stupe u akciju u nastojanju da preuzmu kontrolu nad kretanjem na tržištu. Tada, međutim, nisu uspjeli da postignu dogovor zbog suprotstavljenih stavova između lidera OPEC-a, Saudijske Arabije, i vodeće nečlanice tog naftnog kartela – Rusije.
Zbog ovog neslaganja i odluke dva najveća proizvođača nafte da “odvrnu slavine” ranije smanjenje proizvodnje je početkom aprila prekinuto, što je izazvalo nagli pad cijena. Tržište nafte je bilo preplavljeno ponudom dok je na strani potražnje vladala oseka, što je imalo značajan uticaj na cijene “crnog zlata”.
Pored toga, problem sa nedovoljnim kapacitetima za skladištenje vršio je veliki pritisak na cijene nafte. Zbog nedostatka skladišnog prostora, trgovci su u aprilu otkazivali fizičko preuzimanje isporuka i nastojali da se “otarase” postojećih zaliha po svaku cijenu, što je rezultiralo nesvakidašnjim slučajem – da cijena američke WTI nafte 20. aprila pređe na negativnu teritoriju, i potone na minus 37 dolara za barel.
Sjevernomorska sirova nafta Brent, koja se koristi kao glavni standard kod formiranja cijena na svjetskim tržištima ovog energenta, pala je 21. aprila na 17,51 dolara po barelu. Cijena Brenta je tokom prošle godine potonula za 32,8 posto na prosječnih 43 dolara, stvarajući pritisak na bilans stanja mnogih naftnih kompanija.
Kao rezultat toga, velike naftne kompanije, uključujući američke proizvođače Exxon Mobile i Chevron, francuski Total, anglo-holandski Royal Dutch Shell, britanski British Petroleum (BP), italijanski ENI, norveški Ekvinor, ruski Lukoil i Rosnjeft i saudijsko-arabijski Aramco, zabilježili su u 2020. ogromne gubitke na godišnjem nivou.
Međutim, 2021. godina je donijela zaokret, pri čemu je jaz između ponude i potražnje počeo da se smanjuje sa pokretanjem kampanje vakcinacije, koja je uticala na pad dnevnih slučajeva zaraze i ukidanje lockdowna u velikim svjetskim ekonomijama, uključujući Evropu i SAD.
Kako su globalne ekonomije počele da se oporavljaju od negativnih efekata pandemije, i potražnja za naftom je ušla u fazu oporavka. Tome je doprinijela i disciplina u sprovođenju politike smanjenja isporuka iz zemalja grupe OPEC+, pa su se cijene nafte vlatile na nivo prije pandemije što se pozitivno odrazilo na bilans stanja naftnih kompanija.
Zahvaljujući efikasnom upravljanju ponudom i jačanju globalne tražnje, prihodi 10 najvećih naftnih kompanija su porasli za 8,5 milijardi dolara na 46,5 milijardi tokom prvog kvartala 2021. godine, prema podacima iz njihovih finansijskih izvještaja.
U prvom kvartalu prošle godine, samo su Saudi Aramco i Chevron zabilježili ukupnu neto dobit od 20,3 milijarde dolara, dok su ostale kompanije zajedno imale gubitak od oko 17,7 milijardi dolara.
Situacija je u prva tri mjeseca ove godine potpuno drugačija. Britanski BP je ostvario najveći međugodišnji profit – od gubitka od 4,4 milijarde dolara u prvom kvartalu 2020. došao je do dobitka od 4,7 milijardi dolara prvom tromjesečju ove godine.
Ruska naftna kompanija Lukoil je takođe prijavila medugodišnju dobit od 2,1 milijardu dolara u prvom kvartalu za razliku od gubitka od 6,3 milijarde dolara istom tromjesečju 2020.
Druge kompanije koje su ostvarile profit tokom perioda januar-mart ove godine su: Saudi Aramco sa 21,7 milijardi dolara, Exxon Mobile sa 2,7 milijardi, Shell sa 5,7 milijardi dolara, Chevron sa 1,4 milijarde, Rosnjeft sa dvije milijarde, ENI sa jednom milijardom dolara, Ekvinor sa 1,8 milijardi i Total sa 3,3 milijarde dolara.
Ukupan prihod naftnih giganata u prvom kvartalu ove godine povećan je za 24 milijarde dolara, ili 6,6 posto u odnosu na prošlu godinu, na približno 387 milijardi.
Dok su Rosnjeft i Shell zabilježili pad prihoda u ovom periodu, Saudi Aramco je bila kompanija s najvećom povećanjem prihoda. U poređenju sa prethodnom godinom, prihod Aramca se popeo za 19,9 odsto na približno 80 milijardi dolara.
S druge strane, prihod Shella u prvom kvartalu opao je za 7,2 procenta na 55,6 milijardi dolara u odnosu na isti period lani.
Rosnjeft je ostvario prihod od približno 23,6 milijardi dolara u prva tri mjeseca 2021, ali je ta cifra za 1,19 posto manja od prihoda kompanije zabilježenog u istom periodu godinu ranije, prenosi agencija Anadolija.
